Έδωσε τη μάχη και τελικά δεν τα κατάφερε η ιστορική φίρμα της ένδυσης αφού το Σάββατο έκλεισε και το τελευταίο της καταστημα στην οδό Κανάτη
Του Δημήτρη Μαρκόπουλου
Είναι η οικογένεια που από την Κρήτη ξεκινώντας, δίδαξε ενδυματολογική αισθητική και «εμπορικό» πολιτισμό. Που εισηγήθηκε τις σημαντικότερες διεθνείς φίρμες στο αθηναϊκό κοινό και που με τρόπο αθόρυβο, δίχως ποτέ να προκαλέσει, κινήθηκε στο ελληνικό life style. Μια οικογένεια – brand name που επί 42 χρόνια πρωτοπόρησε, άνοιξε καταστήματα, έδωσε δουλειά σε χιλιάδες οικογένειες και η οποία μέχρι και την τελευταία στιγμή όταν η κρίση βάραινε τις πλάτες της άλλοτε αθόρυβα, άλλοτε κινητοποιώντας το μεγάλο σε αριθμό και δυνατότητες πελατολόγιό της, έδειχνε ευαισθησία στους άστεγους συμπολίτες μας. Που βρέθηκε πίσω από τα σημαντικότερα projects του ελληνικού λιανεμπορίου και της οποίας ο ιδρυτής της Αντώνης Καρούζος δημιούργησε τη δική του σχολή. Να όμως που η θρυλική Carouzos το Σάββατο λειτούργησε για τελευταία φορά το μόνο μαγαζί που της είχε μείνει στην οδό Κανάρη και οδηγείται σε πτώχευση, έπειτα από τη διαφαινόμενη απόρριψη της αίτησής της για τη διαδικασία εξυγίανσης του πτωχευτικού κώδικα, ευρύτερα γνωστή και ως «Άρθρο 99».
Σύμφωνα λοιπόν με πληροφορίες, το τελευταίο κεφάλαιο φαίνεται πως κλείνει μετά από μια πενταετή προσπάθεια ανάσχεσης της κρίσης από την πλευρά της διοίκησης της εταιρείας και έχοντας εξαντλήσει πλέον κάθε περιθώριο σε εταιρικό αλλά - κυρίως – σε προσωπικό επίπεδο από τους γιούς του ιδρυτή της εταιρείας Μανώλη και Βασίλη, με τον πρώτο να έχει αναλάβει και το σύνολο των ευθυνών της εταιρείας. Έναν νέο άνθρωπο που μπροστά στο φάσμα της κατάρρευσης και των προβλημάτων, αναγκάστηκε να παρατήσει μια «στρωμένη» καριέρα στο εξωτερικό και να βουτήξει στα προβλήματα, με κόστος προσωπικό αλλά με στόχο έναν και μοναδικό. Ως Κρητικός που είναι να περισώσει την εμπορική τιμή του πατέρα του (που έφυγε πρόωρα από τη ζωή) και της ιστορικής εταιρείας. Γνωστό είναι πως εδώ και καιρό η οικογένεια του Αντώνη Καρούζου έφθασε στο σημείο να υποθηκεύσει το σύνολο των ακινήτων της οικογένειάς του, να στηρίζει από την τσέπη της πέντε χρόνια ζημιών, και να κλείνει το ένα κατάστημα πίσω από το άλλο. Γνωστό είναι επίσης πως ένας πυρήνας εργαζομένων της εταιρείας έμειναν μέχρι το τέλος δίπλα στη γνωστή οικογένεια, αρνούμενοι να εγκαταλείψουν το μαγαζί μέχρι να εξαντληθεί και η τελευταία ελπίδα.
Το χρονικό προς την καταστροφή
Πως όμως έφτασε εδώ η ιστορική εταιρεία, έπειτα από 42 χρόνια πορείας στην ελληνική αγορά;
Η εταιρεία που άλλαξε τη ροή των πραγμάτων στην ανδρική μόδα ξεκίνησε το 1972 στην τότε ακμάζουσα εμπορικά Κυψέλη από τον αείμνηστο Αντώνη Καρούζο, εισάγοντας για πρώτη φορά το concept της έτοιμης, επώνυμης ανδρικής ένδυσης στο πρώτο κατάστημα στην οδό Ιωάννου Δροσοπούλου. Ως πρωτοπόρος επιχειρηματίας, είδε τη νέα τάση που διαμορφωνόταν στο εξωτερικό και έσπευσε να είναι ο πρώτος που θα έπαιρνε θέση στην νέα ελληνική αγορά. Μια τάση που έφερνε τους άνδρες να αγοράζουν έτοιμα ρούχα και να απομακρύνονται από το ράφτη. Με εμπορική παιδεία ο Αντώνης Καρούζος από τη μητέρα του που διατηρούσε κατάστημα στο Ηράκλειο γνώριζε εκτός από το επιχειρείν κι ένα άλλο πράγμα: να είναι πάντα συνεπής στις υποχρεώσεις του. Η οικογένεια εξάλλου αποφάσισε να φύγει από το Ηράκλειο όταν λόγω οικονομικών ανοιγμάτων, η επιχείρηση της μητέρας του αναγκάστηκε μεταπολεμικά να κλείσει. Κρητικοί της τότε περιόδου ακόμα και σήμερα θυμούνται πως ο τραπεζικός πατέρας του Αντώνη Καρούζου, Μανώλης, με προσωπικό κόστος ξεπλήρωσε όλους τους προμηθευτές της συζύγου του και κατόπιν έφυγε για μια νέα αρχή στην Αθήνα.
Ακριβώς το ίδιο επιχείρησαν στους άγριους σημερινούς καιρούς και οι μετέπειτα γενιές της οικογένειας. Ο Αντώνης Καρούζος που δεν δίστασε να τα ρισκάρει όλα για να περισώσει την τιμή της οικογένειας, και οι γιοι του που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, ποντάροντας σε αυτή την προσπάθεια και το μέλλον τους. Μόνο που τα χρόνια και η κοινωνία είχαν αλλάξει. Σε κάθε περίπτωση, ο Αντώνης Καρούζος έστησε το «θαύμα» της αλυσίδας του κυρίαρχα στις δεκαετίες του ’80 και ’90. Με βάση το Κολωνάκι, αναπτύχθηκε σε Κηφισιά, Γλυφάδα, Ψυχικό καθώς και στη γυναικεία ένδυση, ενώ στη Θεσσαλονίκη επεκτάθηκε με τη βοήθεια του αγαπημένου αδελφού του Νίκου. Ιδιαίτερη αδυναμία έτρεφε βέβαια για το κατάστημα και την ομάδα του Ηρακλείου που έσπευδε κάθε σαββατοκύριακο να τους επισκεφθεί. Επικεντρώθηκε από την αρχή σε προϊόντα και brands υψηλής ποιότητας, δίνοντας έμφαση στην εξειδικευμένη εξυπηρέτηση πελατών και τις ειδικές υπηρεσίες όπως Made to Measure, Trunk Shows, κ.α.
Ο εμπνευστής του City Link και του Attica και το φλερτ με τη Galleries Lafayette
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Αντώνη Καρούζου οδηγεί στην κοινοπραξία PICAR με την Τράπεζα Πειραιώς για την εκμετάλλευση του Μεγάρου Μετοχικού Ταμείου Στρατού (μετέπειτα “City Link”), και στη δημιουργία πολυκαταστήματος 20.000 τ.μ. (χώρος σημερινού “Attica”). Η εταιρεία φτάνει κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με τη Galleries Lafayette, προσπάθεια που ματαιώνεται όταν η υπερ-συσσώρευση αποθεμάτων και η υπερβολική επέκταση του δικτύου αναγκάζει την Carouzos να εγκαταλείψει το όλο εγχείρημα για να επικεντρωθεί στη δική της εσωτερική αναδιοργάνωση το 2003. Οι καρποί αυτής της προσπάθειας αποδίδουν με επιστροφή και αύξηση της κερδοφορίας μεταξύ 2004-2006. Καθοριστικής σημασίας σε αυτή την περίοδο είναι ο ρόλος του κ. Γιώργου Κρινή, Γενικού Διευθυντή της εταιρείας και ανθρώπου που απολαμβάνει της απολύτου εμπιστοσύνης της οικογένειας Καρούζου. Επρόκειτο για τον στυλοβάτη της ιστορικής οικογένειας, ένας άνθρωπος που αθόρυβα αλλά ουσιαστικά βοήθησε. Ο αυξανόμενος όμως ανταγωνισμός και οι ακατάσχετες ορέξεις των μεγάλων brands για επέκταση στην ελληνική αγορά, σύντομα ωθούν την εταιρεία σε έναν νέο κύκλο-αλόγιστης κατά πολλούς-επέκτασης, χρηματοδοτούμενο από αρκετά sale & leasebacks των πολλών ακινήτων της τις χρονιές 2006-2008. Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, τα μέσα του 2008 ήταν και η περίοδος που οι πιστώτριες τράπεζες κρούουν των κώδωνα του κινδύνου για τον ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένο ισολογισμό της εταιρείας και την ήδη ζημιογόνο λειτουργία της. Οι υποχρεώσεις στα τέλη του 2008 δεν «φαίνονται» ακόμα στο σύνολό τους αφού τα leasing ως γνωστόν δεν εμφανίζονται σαν δάνεια σε ισολογισμούς με ελληνικά λογιστικά πρότυπα, αλλά στην πράξη και όπως φάνηκε αργότερα από τη μετατροπή της εταιρείας σε Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα (ΔΛΠ), προσεγγίζουν πλέον τα 80 εκατ. ευρώ, ποσό μη διαχειρίσιμο με τον τότε τζίρο ρεκόρ των 46,5 εκ. ευρώ.
Κάτι αλλάζει και φαίνεται πως η παρτίδα μπορούσε να σωθεί
Εν μέσω σοβαρών προβλημάτων υγείας, ο Αντώνης Καρούζος ζητάει λύσεις στο αδιέξοδο της εταιρείας από την επόμενη γενιά της οικογένειας. Αφήνοντας τις ανεξάρτητες ασχολίες του στα χρηματοοικονομικά, ο πρωτότοκος Μανώλης επιστρέφει από το εξωτερικό στα τέλη του 2008 καταστρώνοντας σχέδιο εκτάκτου ανάγκης για την διάσωση της εταιρείας. Τον Ιανουάριο του 2009 ο Αντώνης Καρούζος τον «χρήζει» Διευθύνοντα Σύμβουλο παραμένοντας ο ίδιος φυσικά Πρόεδρος μέχρι που χάνει τη μάχη από την «επάρατη νόσο» τον Ιούλιο του 2011. Η εταιρεία ξεκινά αμέσως στη νέα ρότα με τα πρώτα Bazaar που βοήθησαν στη θεαματική μείωση των αποθεμάτων από 30 εκατ. ευρώ που είχαν φτάσει τον Ιανουάριο του 2009, στα 3 εκατ. ευρώ δύο χρόνια μετά. Τα λειτουργικά έξοδα επίσης πέφτουν με ταχείς ρυθμούς ενώ οι εξελίξεις σε επίπεδο διοίκησης είναι ραγδαίες, με αλλαγές των επικεφαλής κάθε τμήματος και διεύθυνσης της εταιρείας, ξεκινώντας φυσικά από τον τομέα της Οικονομικής Διαχείρισης και με πρώτη συμβολική κίνηση την μετάβαση της εταιρείας στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα των οποίων η διαφάνεια δείχνει δημοσίως για πρώτη φορά και το μέγεθος του προβλήματος της εταιρείας. Αν και ο διαχωρισμός δεν ήταν πολύ επίσημος, κύκλοι της αγοράς αναφέρουν πως μεταξύ των δύο γιών του Αντώνη Καρούζου, ο Μανώλης ήταν αυτός που ανέλαβε το κομμάτι της εσωτερικής αναδιοργάνωσης, των διαπραγματεύσεων με τις τράπεζες και το project προσέλκυσης νέων επενδυτών, ενώ ο νεότερος Βασίλης ασχολούταν περισσότερο με τα εμπορικά θέματα. Αγαπημένα τα δύο αδέλφια διαισθάνθηκαν τους κινδύνους και ρίχτηκαν σε μια μάχη δύσκολη, μα μέχρι και το 2011 διαχειρίσιμη. Την περίοδο 2009-2012 γίνεται πραγματική παρέλαση υποψηφίων επενδυτών από τα γραφεία της εταιρείας, με το ενδιαφέρον μεγάλου ομίλου του εξωτερικού να γίνεται αντιληπτό πλέον και από το προσωπικό της εταιρείας. Γνωστό επίσης ήταν πως στα τέλη του 2011, αλλεπάλληλα υπήρξαν τα ταξίδια της Διοίκησης σε ένα ευρύ δίκτυο επενδυτών με την οικογένεια να αξιοποιεί κάθε επαφή της στο εξωτερικό, ενώ πολλοί ενδιαφερόμενοι συχνά επισκέπτονταν το δίκτυο καταστημάτων για αυτοψίες. Συνεχείς είναι επίσης οι επαφές με υποψήφιους επενδυτές που ενδιαφέρονται καθαρά για τα ακίνητα της εταιρείας, χωρίς όμως κάποια από αυτές να τελεσφορήσει.
Οι «αντάρτες» τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια στο παρά πέντε του deal
Καθ’ όλη την κρίσιμη αυτή περίοδο όμως, η καταβαράθρωση της καταναλωτικής δαπάνης στην Ελλάδα βουλιάζει τον τζίρο της εταιρείας από τα 46,5εκτ. ευρώ, στα 41 εκατ. ευρώ το 2009, στα 33 εκατ. ευρώ το 2011 και τα 22 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ το 2012 οι πωλήσεις έπεσαν κάτω από τα 10 εκατ. ευρώ. Το πλήγμα μεγαλώνει από «αντάρτες» προμηθευτές όπως η Prada και ο Ermenegildo Zegna που εγκαταλείπουν την εταιρεία μετά από 30 χρόνια συνεργασίας συμπιέζοντας έτσι κι άλλο τον τζίρο της και οξύνοντας το πρόβλημα των χρηματοροών της. Στην πλειονότητά τους, ακόμα και οι τράπεζες που ήταν έτοιμες να τραβήξουν το χαλί στην εταιρεία, κάνουν θεαματική μεταστροφή το 2009, «αγοράζοντας» τη δυναμική αλλαγή σελίδας στο management και την εντυπωσιακή κίνηση της οικογένειας Καρούζου να διαθέσει το σύνολο της περιουσίας της για τη διάσωση της εταιρείας. Αυτή η κίνηση εξάλλου ήταν που εκτιμήθηκε και από την πλειοψηφία των εργαζόμενων της εταιρείας, οι περισσότεροι των οποίων, όντας ήδη για δεκαετίες στην εταιρεία, είχαν ξαναπεράσει φουρτούνες . Όμως όλοι υπολόγιζαν χωρίς τις γαλλικές τράπεζες (σ.σ. προ της απορρόφησής τους από ελληνικούς ομίλους), οι οποίες σε αντίθετη λογική με τις ελληνικές της τότε εποχής έφθασαν στο σημείο να παρακρατούν τις εκκαθαρίσεις των πωλήσεων από πιστωτικές κάρτες της εταιρείας, εκβιάζοντάς την έτσι για ταχύτερη αποπληρωμή των δικών τους δανείων, και αναγκάζοντας την εταιρεία να ζητάει συνεχείς ρυθμίσεις στον οφειλόμενο ΦΠΑ λόγω έλλειψης ρευστότητας. Παρά αυτές τις δυσκολίες, η εταιρεία φτάνει τις αρχές του 2012, τρία χρόνια μετά την αρχή αυτής της προσπάθειας αναδιοργάνωσης σε διαχειρίσιμη κατάσταση. Η εμβάθυνση όμως της ελληνικής κρίσης χρέους και η πολιτική αστάθεια αναγκάζει πολλούς ασφαλιστές πιστώσεων να αποσυρθούν από την Ελλάδα, με όσους παραμένουν να «κόβουν» πλέον την ασφάλιση πιστώσεων επιβαρυμένων ισολογισμών όπως αυτόν της Carouzos 4 ΚΑΠΠΑ.
Εκεί ξεκινάει ένα απίστευτο ντόμινο καθώς το σύνολο σχεδόν των προμηθευτών της εταιρείας αρνείται να παραδώσει εμπορεύματα αξίας εκατομμυρίων ευρώ χωρίς ασφάλιση πιστώσεων. Η εταιρεία αναζητά λύση μέσω των τραπεζών αλλά η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμη στη φάση που οι εγγυητικές επιστολές ελληνικών τραπεζών δεν σημαίνουν τίποτα στο εξωτερικό. Η εταιρεία έτσι αναγκάζεται να ζητήσει αιφνιδίως προστασία από τους πιστωτές της τον Ιούνιο του 2012, και ένταξη στο Άρθρο 99, καταθέτοντας business plan με έμφαση πλέον στην εξυγίανση και αναδιάρθρωση των υποχρεώσεών της και της αξιοποίησης των ακινήτων της για την εξόφλησή τους. Λόγω της ήδη προηγηθείσας λειτουργικής εξυγίανσης, το πλάνο φαίνεται αρχικά βιώσιμο, μέχρι που «πέφτουν» οι πρώτες δεσμεύσεις στους λογαριασμούς της από το Δημόσιο. Η εταιρεία χάνει τη δυνατότητα να κάνει πληρωμές ακόμα και για τοις μετρητοίς παράδοση εμπορευμάτων από το εξωτερικό, η καθυστέρηση στη μισθοδοσία ξεφεύγει, τα λιγοστά καταστήματά της κλείνουν το ένα μετά από το άλλο και το μέλλον της είναι πλέον προδιαγεγραμμένο. Ακολουθούν δύο χρόνια προσπαθειών εξεύρεσης λύσης με τις τράπεζες προκειμένου να διασωθεί κάτι από την ιστορική εταιρεία. Οι περισσότεροι των πιστωτών της φαίνεται να τρέφουν αξιοσημείωτη εκτίμηση για την οικογένεια Καρούζου (σ.σ. επρόκειτο για τον απόλυτο διαχωρισμό μεταξύ του «καλού» όπως η τραπεζική αγορά αποκαλούσε Αντώνη Καρούζου και των «κακών» Ι. Καρούζου – Ρ. Σκαφτούρα που ενεπλάκησαν στο γνωστό σκάνδαλο). Παρά ταύτα όμως, και παρά το γεγονός ότι στο σενάριο πτώχευσης οι μόνοι που φαίνεται να καλύπτονται από την ακίνητη περιουσία της εταιρείας είναι οι λεγόμενοι «προνομιούχοι πιστωτές» (Δημόσιο, ΙΚΑ, και εν μέρει οι εργαζόμενοι) και άρα τράπεζες, προμηθευτές, κλπ τα χάνουν όλα, η εταιρεία δεν μπορεί να μαζέψει την απαραίτητη συναίνεση του 60% των πιστωτών της μετά την οριστική άρνηση των γαλλικών τραπεζών να συμμετάσχουν στη διαδικασία. Μετά από δύο αναβολές, η πτώχευση φαίνεται πλέον να αποτελεί μονόδρομο.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου